Een bruine tan wil je tijdens en na de zomer natuurlijk graag behouden. Sommige mensen brengen dan een bezoekje aan de zonnebank om hun tintje bij te houden. Maar of dat echt verstandig is… In dit artikel vertellen we je meer over de gevaren van het kunstmatige zonlicht.
Gelukkig beantwoordt een expert op dit gebied, Roderik Dirks, al deze vragen.
Roderik werkt bij Supertan, waar ze producten maken om veilig mee onder de zonnebank te gaan. Supertan is trouwens ook aangesloten bij de Samenwerking Verantwoord Zonnen.
Hoe vaak mag je onder de zonnebank gaan zonder dat het gevaarlijk is?
Per jaar mag je niet meer dan 100 MED aan zon of zonnebank stralen ontvangen(MED = Minimale Erytheem Dosis.). Stel voor: je weet dat je bij 25 minuten verbrandt, dus 20 minuten is jouw maximumtijd. Zou je dus vandaag 20 minuten onder de zonnebank, dan staat deze 20 minuten gelijk aan 1 MED. Erytheem is de medische term voor zonnebrand / verbranding van de huid. Nu is de regel in Nederland, omdat de zon niet dagelijks schijnt, dat je dit het beste over een jaar kunt verspreiden. Dit is ook het beste voor je huid. Gebaseerd op de adviezen van de Gezondheidsraad aan de Minister van VWS kun je het best maximaal 50 MED ontvangen onder de zonnebank. Daarnaast ontvang je jaarlijks bij normaal gebruik 50 MED buiten in de zon. 1 dag in de zon op een hete zomerdag op het strand staat ongeveer gelijk aan 5 MED! Dat is dus 1/10 van wat je eigenlijk per jaar buiten mag ontvangen, oftewel gelijk aan 5 zonnesessies onder de zonnebank.
Hiermee wil ik aangeven dat de zon buiten veel intensiever kan zijn dan de zonnebank binnen. Voor je huid kun je dus veel beter kiezen voor een kleurtje onder de zonnebank dan buiten vol in de zon te liggen. Het grote voordeel van de zonnebank is dat deze elke dag dezelfde hoeveelheid UV uitstraalt en een tijdklok heeft, zodat je niet onnodig teveel UV-straling op je huid laat komen. De zon buiten is altijd wisselend, denk aan jaargetijde, wolken, ligging t.a.v. de evenaar, tijdstip van de dag, etc.
Ik heb een hele lichte huid en rood haar. Kan ik onder de zonnebank?
Heb je huidtype 1, dus rossig haar, een lichte huid en veel sproeten, dan is het niet toegestaan gebruik te maken van de zonnebank. Je zou dus ook zeker niet vol in de zon moeten gaan.
Hoelang kun je er het beste onder liggen, zodat je toch een mooi kleurtje hebt en dat het niet al te schadelijk is?
Een kleurtje moet je opbouwen en heeft tijd nodig. Het is belangrijk dat je dit langzaam doet. Je huid moet wennen aan de UV straling en heeft tijd nodig om dit te verwerken. Een mooi kleurtje is bij iedereen anders en niet iedereen zal eenzelfde kleur kunnen behalen/krijgen. Iedere huid heeft een hoeveelheid aan pigmentcellen die geactiveerd worden zodra er UV straling op de huid komt. Pigment cellen worden alleen niet groter en er ontstaan er ook niet meer. Maar in de cellen zelf vindt kleuring plaats en dat gebeurt bij iedereen in een andere hoeveelheid. Deze hoeveelheid huidverkleuring is bepaald door middel van je DNA en door de hoeveelheid die in verloop van tijd zichtbaar reeds zichtbaar aanwezig was.
Je kunt het stimuleren door in de zon te gaan of een kuur te volgen onder de zonnebank. Maar houd rekening met die MED waar ik het bij vraag 1 over had. Een kuurtje onder de zonnebank bestaat meestal uit 7 a 8 sessies, in 14 tot 16 dagen tijd. Dus in totaal ontvang je 7 of 8 MED. Je mag dus volgens de Gezondheidsraad 6 a 7 kuurtjes per jaar doen. Ook hier geldt: niet geschikt voor huidtype 1 en pas vanaf 18 jaar.
Als je nog nooit onder de zonnebank bent geweest, moet je het dan eerst opbouwen of kun je er meteen (lang) onder?
De eerste keer moet je altijd erg voorzichtig zijn. Je moet eerst ondervinden hoe je huid reageert op de zonnebank. Niet iedere zonnebank is hetzelfde, er zit verschil in het type zonnebanklamp, de hoeveelheid lampen en de sterkte van de lampen. Je moet dus altijd eerst kort uittesten hoe je huid reageert op de zonnebank en vanuit die ervaring plan je een kuur. Een kuur is een “schema” dat alleen voor jou telt (dit heeft te maken met je huidtype, met hoeveel je in het verleden in de zon bent geweest en eerdere ervaringen. De opbouw van een kuur moet goed zijn, zodat je huid langzaam kan wennen aan de straling en dus rustig aan kan bruinen. Het is verstandig om relatief kort onder de zonnebank te gaan en dit tijdens je kuur te herhalen. Je moet ook altijd minstens 24 uur tussen twee zonnebank-sessies laten, zodat je huid de rust krijgt om tussendoor te herstellen en te wennen. Verbranding van de huid hoeft niet meteen duidelijk zichtbaar te zijn, dit kan ook later pas naar voren komen.
“Ik ben 12 jaar, maar ik wil graag een keer onder de zonnebank… kan dat kwaad?”. Is er een minimumleeftijd?
Het is niet zo dat zonlicht slecht is als je 12 bent, maar als je regelmatig buiten komt, krijg je al voldoende zon. Teveel zonlicht in de jeugdjaren kan het ontstaan van moedervlekken tot gevolg hebben, en je hebt het risico om op latere leeftijd huidkanker te krijgen. Daarom: niet doen als je 12 bent. In Europa is de leeftijdsgrens om een zonnestudio te bezoeken op 18 jaar gesteld.
Is de zonnebank ‘gevaarlijker’ dan de zon?
Je huid ziet geen verschil tussen deze twee manieren van zonnen. Er zijn natuurlijk diverse verschillen tussen de zonnebank en de zon buiten. Hierbij moet je denken dat de zon buiten tussen 12 en 15 uur overdag sterker is dan later op de dag. Bij een zonnebank is deze sterkte constant, daarom maakt het niet uit of je er nu ’s ochtend of ‘s avonds onder gaat. Tevéél zonnen is altijd gevaarlijk, of het nou buiten in de zon of binnen onder de zonnebank is.
Is het slecht om je ogen open te houden onder de zonnebank, en zoja waarom?
Je ogen moet je onder de zonnebank beschermen, het is verplicht om hier een zonnebankbrilletje voor te gebruiken, dit is een zonnebril speciaal voor de zonnebank. Doordat de straling van een zonnebank lamp redelijk geconcentreerd is, worden je ogen blootgesteld aan veel straling in één keer en dat is niet goed. Door de straling kun je last krijgen van las-ogen en staar. Door de straling verandert de samenstelling van je ogen en reageren ze niet meer zoals het zou moeten. Hiervoor telt ook weer de straling die je onder de zonnebank binnen krijgt maar ook zeker buiten in de zon. Tenslotte kijkt niemand met het blote oog rechtstreeks in de felle zon. Bescherm je ogen dus goed tegen UV-straling. Zowel binnen als buiten!
Zijn er producten die je huid beschermen als je onder de zonnebank gaat? En zijn deze “verplicht”?
Het is erg verstandig om een crème te gebruiken onder de zonnebank. Buiten in de zon is het verstandig om een crème te gebruiken met een beschermingsfactor. Onder de zonnebank is de kortere tijdsduur de factor die je huid moet beschermen. Onder de zonnebank smeer je dus geen standaard zonnebrandcrème met factor, maar een crème die je huid extra soepel houdt, extra bruiningsresultaten geeft en de huid verzorgt door bijvoorbeeld extra vitamines toe te voegen.
Het aantal minuten dat je onder de zonnebank gaat is dus je grootste bescherming. Ga dus niet langer dan geadviseerd onder een zonnebank liggen. Net zoals buiten in de zon, droogt je huid uit onder de zonnebank en dient deze extra verzorgd te worden met een crème die de stevigheid en soepelheid van de huid behoudt. Na het zonnen kan dit gedaan worden door middel van een aftersun product.
Hoe gevaarlijk is de zonnebank en is de kans groot dat je huidkanker krijgt?
Huidkanker heeft verschillende oorzaken en vormen. Dat je huidkanker zou kunnen krijgen van een zonnebank klopt. Het is een mogelijkheid die kan ontstaan zodra je onverantwoord gebruik maakt van de zon en of zonnebank. Onder onverantwoord gedrag verstaan we: het aantal zonnebankkuren en de duur daarvan, het aantal minuten blootstelling aan UV-straling in totaal (Zon + Zonnebank) en natuurlijk andere activiteiten die los staan van het zonnebanken maar wel kankerverwekkend kunnen werken. Hierbij kun je denken aan medicijnen, alcohol, roken etc.
Het kan echter ook zo zijn dat erfelijkheid van gevoeligheid voor huidkanker hiertoe aanleiding kan geven. Daarentegen zijn er inmiddels wereldwijd steeds meer wetenschappers die er juist van overtuigd zijn dat de kans op huidkanker of andere vormen van kanker zelfs kleiner zijn bij een juist gebruik van zon of zonnebank! Het is dus van groot belang dat je, als je gebruik maakt van een zonnebank, je dit doet bij een verantwoorde en erkende zonnebankstudio, je goed laat adviseren en dus nooit onverantwoord gebruik maakt van de zonnebank.
Wat kan je doen om je bruine kleurtje langer te behouden?
Verzorg je huid goed! Een goede dag- en nacht crème is voor iedereen goed. Maar zodra je je huid gaat blootstellen aan straling moet je deze extra goed verzorgen. Het is hetzelfde als je een week op vakantie gaat en je iedere avond je lichaam insmeert met aftersun. Je huid verliest altijd vocht en die zorgt voor de soepelheid en stevigheid van de huid. Door je huid extra in te smeren met een verzorgende crème tijdens en na het zonnen onder een zonnebank blijft je kleurtje langer aanwezig. Supertan heeft bijvoorbeeld producten waar een triple bronzer in zit. Daar bruin je drie keer zo snel mee. Als je daarna de Aromatic Pears & Apples after tanning moisturizer gebruikt weet je zeker dat je huid soepel en verzorgd is en dat je kleur langer mooi blijft.
De huid vernieuwt zichzelf iedere dag, het is een natuurlijk proces waarin je huid steeds weer nieuwe huid cellen aanmaakt en oudere verwijdert. Je huid vernieuwt zichzelf ongeveer 1 keer per maand. De nieuwe huid kan dus lichter kleuren dan de reeds gebruinde huid die langzaam verwijderd wordt. Om dit proces rustig te laten verlopen, moet je huid in conditie gehouden worden door middel van: gebruik van crèmes, scrubben, goede voeding en voldoende vochtinname (drinken van water).
Ook kun je je bruine kleurtje onderhouden met een zelfbruiner. Dit zijn onze favo’s:
“Ik krijg altijd jeuk en bultjes van de zonnebank. Wat kan ik daaraan doen?”
De meest voorkomende plekken die verbranden zijn hals, decolleté, buik, liezen en billen. Ben je op een van deze plekken rood? Waarschijnlijk is dat een verbrandingsreactie die aangeeft dat de zontijd toch te lang was voor jouw huid. Verbranding is vaak zichtbaar door een rode kleur en kan gepaard gaan met jeuk. Een lauwe douche en smeren met een verkoelende aftersun verzachten het een beetje.
Soms duidt jeuk op een allergische reactie. In dat geval ben je gevoelig voor uv-straling en/of de warmte. Je zult de volgende keer voorzichtiger te werk moeten gaan, bijvoorbeeld korter zonnen op een lichter type zonnebank.
Een andere vorm van een allergische reactie is een zonneallergie, waardoor je huid de hoeveelheid straling niet aan kan en dus als tegenreactie jeuk en bultjes veroorzaakt worden. Je lichaam geeft het meteen aan zodra er iets gebeurt wat niet de bedoeling is. In enkele gevallen is roodheid en/of jeuk te wijten aan een overgevoeligheidsreactie als gevolg van bepaald medicijngebruik in combinatie met zonlicht. Slik je bepaalde medicijnen? Raadpleeg de bijsluiter op bijwerkingen en ga bij twijfel naar je huisarts.
